Tijdens een herfstwandeling in Vodnjan zul je de namen van pleinen en straten opmerken, en voor je ogen zullen onbekende achternamen Smareglia, Dalla Zonca, Cecon, Biasoletto... Achter elk van hen schuilt een verhaal vol interessante details dat kunnen inscripties en monumenten slechts kort vertellen. Om ervoor te zorgen dat een wandeling in Vodnjan een onvergetelijke ervaring wordt om beroemde inwoners te ontmoeten die de geschiedenis hebben verrijkt, laten we het woord aan sommigen van hen om u hun levensverhaal te vertellen en uit te leggen wat zij aan deze stad te danken hadden.
Erminio Vojvoda – schoenmakervirtuoos uit de winkelstraat
Ik weet dat onze hoofdstraat je nu een beetje verlaten lijkt en dat je misschien verrast zult zijn door de naam Trgovacka omdat je niet veel winkels ziet, maar met mijn hulp zul je het gemakkelijk anders ervaren. Mijn naam is Erminio Albino Vojvoda en ooit waren mijn gereedschappen en hun geluiden slechts een van de "instrumenten" die een ongelooflijk dynamische melodie creëerden in een straat waar meer dan honderd schoenmakers werkten!
De koopmansstraat bruiste van het leven en tal van ambachtelijke winkels dankzij de tijd van de middeleeuwen, toen Vodnjan een zeer belangrijke plaats werd voor alle handwerkslieden, vooral schoenmakers. Er was veel vraag naar mijn collega's en ik, en ik was het meest gevraagd! De mensen van Vodnjan zeggen dat ik een leidende figuur was op het gebied van schoenenontwerp in Istrië en omgeving in de 20e eeuw, en als ik je vertel dat mijn tekeningen voor dames- en herenschoenen Europese tijdschriften en klanten bereikten, dan weet je dat ik echt geslaagd buiten de grenzen van mijn geboorteland Vodnjan. Bij het maken van schoenen was het voor mij erg belangrijk om origineel te zijn, voor mij was schoenmaken kunst!
Als je wilt weten hoe mijn workshop eruit zag, dan kan dat, maar dan wel vooraf. Ik ben er niet meer, maar binnen Ecomuseum Istrian de Dignan in het nabijgelegen Narodni trg vind je alles wat mijn leven heeft gevormd - gereedschappen, mallen, ontwerpen, schoenen, mijn foto's en plaquettes, en zelfs de Europese tijdschriften die ik je noemde. Ik ben tevreden met de manier waarop mijn medeburgers van Vodnjan zich mij herinneren, een kans voor een bezoeker zoals jij om mij te leren kennen en, in ieder geval voor een moment, tot leven te komen...
Pietro Marchesi – de industrieel die de eerste gloeilamp in Istrië in Vodnjan . aanstak
Op 15 november 1889 was het huidige Zagreb-plein in Vodnjan een plaats van ware magie. Op die koude dag kwamen nieuwsgierige inwoners van Vodnjan samen om een historisch moment te beleven waarop de eerste elektrische gloeilamp in Istrië zal oplichten, dankzij mij!
Mijn naam is Pietro Marchesi, ik was een succesvolle industrieel, een pionier op het gebied van mechanische productiemachines en een kunstenaar. Watermannen herinneren zich alle geweldige dingen die ik voor hen heb gedaan, en natuurlijk voor mezelf. Ik bouwde een kleine elektriciteitscentrale in de buurt van San Lorenzo (St. Lovro) en betaalde de kosten voor het brengen van elektriciteit naar de belangrijkste plaatsen in het historische centrum van Vodnjan, naar huizen en huizen.
Toegegeven, om overbelasting te voorkomen, mocht er enige tijd slechts één 25W-lamp zijn, die meestal in de keuken brandde, maar dat veranderde snel. Om "elektriciteit" te betalen, had elk huis een blauw boekje waarin mijn bedrijf het verbruik en het te betalen bedrag had ingevuld.
Maar daar bleef ik niet bij. Ik heb mijn molens, oliemolens, viswinkel, azijn- en pastafabriek uitgerust met mechanische productiemachines. Ik introduceerde de eerste door stoom aangedreven graandors- en maalmachines en een olijfpers, die allemaal, dankzij mij, werden aangedreven door elektriciteit.
Als ik niet aan het werk was, hield ik van schilderen, landschappen, jachthavens, portretten en altaarstukken. Je hoeft er niet eens aan te twijfelen dat ik mezelf hierin ook heb bewezen, dus ik zal je trots influisteren dat ik het was die het decorontwerp voor de opera maakte Nozze istrian die, geïnspireerd door Vodnjan, werd geschreven door mijn vriend Antonio Smareglia.
mgr. Giuseppe del Ton – veelzijdige Istrische priester en medewerker van maar liefst zes pausen
Wanneer je voor de prachtige basiliek staat gewijd aan St. Blja en de grootste parochiekerk van Istrië, waar de Vodnjan-mummies en heilige schatten worden bewaard, draai je blik naar links. Ik wacht op je in de vorm van een 2,5 meter hoog monument, opgericht dankzij de oude pastoor van Vodnjan, Marijan Jelenić.
Mijn naam is Giuseppe del Ton. Ik beëindigde mijn levensreis in het Vaticaan, maar ik zag de wereld als een Vodnjana, voor wie ik vandaag veel beteken. Ik was een priester, speciaal in veel opzichten. Ik geloof dat u versteld zult staan van het feit dat ik een medewerker was van maar liefst zes pausen en dat ik als expert in klassieke talen van het Staatssecretariaat van de Heilige Stoel alle belangrijke officiële Latijnse documenten van 1932 tot 1978.
Naast het lesgeven aan de Pauselijke Universiteit van Lateranen en het Augustineum Instituut, benoemde paus Paulus VI mij tot apostolisch prothonotaris met verblijfsrecht in het Vaticaan. Tot het einde van mijn leven behoorde ik tot het bisdom Poreč-Pula, waar ik priester werd.
Je moet ook weten dat ik gedichten schreef in het Latijn en Grieks, de teksten van de kerkvaders vertaalde, en wie weet, misschien ooit mijn toneelstuk over de martelaar St. Op Maur, die verdwaald is in het manuscript.
Venerio Trevisan – een wever en tapijtkunstenaar die de kerken van Vodnjan . schilderde
Ik kom uit een familie van wevers, dus het is helemaal niet ongebruikelijk dat ik een bekwaam wever en stoffeerder werd. Mijn naam is Venerio Trevisan en Vodnjan herinnert zich mij voor wat ik het leukst vond: schilderen.
Ik had het geluk dat de Veronese schilder Gaetano Gressler naar onze Vodnjan verhuisde om de nieuwe parochiekerk te schilderen. Na genoeg uren instructie waagde ik me aan mijn eerste schilderklus, de reparatie van het beschadigde paneel op het altaar van de kerk van St. Nee. Ik geef toe, ik had een beetje schroom, maar het verdween al snel omdat ik de volgende 40 jaar talloze heilige schilderijen maakte voor verschillende klanten in Istrië. Natuurlijk is het grootste aantal van mijn werken te vinden in tal van kerken in Vodnjan, en ik heb ze allemaal zorgvuldig ondertekend.
Bartolomeo Biasoletto - apotheker, botanicus en oprichter van de botanische tuin van Triëst
Mijn naam is Bartolomeo Biasoletto, je vindt hem in een van de straten van Vodnjan. Als inwoner van Vodnjan werd ik al op jonge leeftijd verliefd op de magische plantenwereld, dus Vodnjan herinnert zich mij als apotheker, botanicus en natuuronderzoeker.
Ik begon mijn interessante reis als apotheker in Vodnjan en Rijeka, maar toen ik de apotheek in Triëst overnam Orso Nero Ik begon aan natuurwetenschappelijk onderzoek dat me naar mijn grootste liefde leidde: botanie.
Ik deed onderzoek, reisde, werkte samen met bekende namen, publiceerde in tijdschriften en was zelfs een gids voor de Saksische koning tijdens zijn bezoeken aan de Adriatische Zee. Ook heb ik de oprichting van een farmaceutisch bedrijf in Triëst geïnitieerd en opgericht Botanische Tuin van Triëst – onthoud me als je daar langskomt.
Het is dan ook niet gek dat ik uiteindelijk lid ben geworden van meerdere academies! Ik heb veel energie gestoken in het vechten tegen cholera, maar het overviel me en bracht veel verdriet omdat het mijn vrouw en kind wegnam.
Auteur van de tekst: Silvija Jacić
Omslagfoto: Loris Zupanc
