Wybitny karlovacki historyk Radoslav Lopašić w kultowej już książce wszystkich badaczy Karlovca i okolic „Wokół Kupy i Korany” wspomniał w rozdziale poświęconym Twierdza Blagaj na Koranie, obecnie na terenie miasta Slunj, kościół św. Kościół św. Jana, znajdujący się „godzinę (spacerem) w kierunku Veljun na Korana”, został wyrwany z zapomnienia przez rodziny Majetić i Beronić, które zainstalowały na nim głagolicką tablicę pamiątkową.
U W piątek 5 stycznia 2024 r. w nieco mniejszej grupie, tylko Goran Majetić i ja, udało nam się odnaleźć pozostałości „świętej studni”, a właściwie uzdrowiska, gdzie, jak pisze Lopašić, znajdowała się „ciepła kąpiel i doskonała kwaśna zupa”, i kontynuuje, że „książęta Blagajowie mieli zwyczaj strzelać do nišanu w pobliżu źródła, popijając przy tym wino z kwaśną zupą”. W luźnym tłumaczeniu, książęta Blagaj bawili się strzelając z arkebuzów i wznosząc toasty gemisztami.
Dzięki panu Ivicy Stanišićowi, który wskazał nam właściwy kierunek, znaleźliśmy pozostałości budynku uzdrowiska i niestety wyschnięte źródło, o którym wspominał Lopašić. Źródło znajduje się pomiędzy miejscowością uzdrowiskową a wzgórzem – w kierunku wschodnim, w odległości około trzydziestu kroków. Sądząc po wyglądzie gleby, widać, że źródło jest okresowo aktywne, czyli „wyrzuca” wodę, prawdopodobnie w czasie ulewnych deszczów, ale podczas naszej wizyty było całkowicie suche.
Sam budynek został wybudowany z bardzo szerokimi ścianami wewnętrznymi i zewnętrznymi, sięgającymi nawet 120 cm, co pozwala wnioskować, że wszystko znajdowało się pod jednym dachem, ale również, że został wybudowany dawno temu – im szersze ściany, tym starsza konstrukcja. Zakładamy, że obiekt ten również pochodzi z końca XIV wieku. wieku, a także Zamek Blagaj i Kościół św. Jan.
Szerokość budynku (północ-południe) wynosi około 13-14 metrów, a długość (wschód-zachód) około 30 metrów. Od strony północnej znajdują się schody prowadzące na pierwszy poziom, które mogły być drewniane, gdyż nie zachowały się żadne pozostałości po grubszych murach, zachowały się jednak fundamenty. Po drugiej stronie tego niższego poziomu, zakładamy, że znajdował się korytarz, który powoli wiódł na wyższy poziom, gdzie wyraźnie widać trzy mniejsze i jedno duże pomieszczenie, które mogło być nawet otwarte, ale biorąc pod uwagę grubość ścian, jestem bardziej skłonny uwierzyć, że znajdowało się pod dachem, być może wspartym na drewnianych filarach, które wzmacniały konstrukcję dachu.
Od strony północnej jedna ze ścian jest zaokrąglona, dlatego zakładam, że właśnie tam znajdowała się studnia, o której wspomina Lopašić. Można było do niej podejść z zewnątrz, bez wchodzenia do budynku.
Biorąc pod uwagę pozostałości murów i wysokość warstwy próchniczej, uważa się, że już podczas pierwszej fali wykopalisk archeologicznych widoczne były mury o wysokości około dwóch metrów, a być może także kafelkowa podłoga. Oczywiście, jako niezależni badacze nie mamy prawa tego robić, więc szczerze mamy nadzieję, że Miasto Slunj i Biuro Turystyczne Slunj Rastoke na terenie którego znajduje się ta lokalizacja, należy podjąć niezbędne działania mające na celu dokładne zbadanie, uporządkowanie i włączenie tego średniowiecznego uzdrowiska do oferty kulturalnej i turystycznej.
***
Zamów książki FRANGERE PANE: Opowieści o Frankopanie i Stella Aurea Tomislava Beronicia. Książki dostępne są pod adresem ZŁĄCZA
