Stopień Zagrzeb jest obecnie jednym z najpopularniejszych tematów w mediach społecznościowych w Chorwacji. Tym razem jednak nie ze względu na zabytki czy wydarzenia kulturalne, ale z powodu nowej identyfikacji wizualnej, która wywołała gwałtowne, negatywne reakcje i szerokie kontrowersje społeczne.
Podczas gdy wiele osób z nostalgią wspomina istniejący herb miasta, nowe rozwiązanie identyfikacji wizualnej, stworzone w wyniku konkursu ogłoszonego przez Chorwackie Stowarzyszenie Projektantów, stanowi próbę unowocześnienia identyfikacji wizualnej miasta, ale pozostawia też otwarte pytanie, czy władze miasta podtrzymają swój wybór po licznych negatywnych komentarzach.
Jedno z pewnością udało się miastu Zagrzeb – wszyscy mówią o nowej identyfikacji wizualnej miasta. Cel zwiększenia widoczności został osiągnięty, należy to uznać. Jakie znaczenie dla turystów będzie miała nowa identyfikacja wizualna i jakie wrażenie wywoła na temat miasta?
Stary herb – tradycja i symbolika
Od dziesięcioleci herb Zagrzebia przedstawia historię miasta za pomocą bogatych elementów symbolicznych. Tradycyjny herb, którego szkic powstał według pomysłu Branko Šenoa, syna znanego pisarza Augusta Šenoa, do 1986 roku był czerwony. Po niszczycielskim trzęsieniu ziemi, które nawiedziło Zagrzeb w 1880 roku, w kościele św. Marka, herb umieszczono na czerwonym tle, które z powodu braku funduszy na zmianę pozostało na dachu i do dziś jest na czerwonym tle, choć niebieski kolor tarczy ustalono w 1896 roku.
Na niebieskim polu położonym na zielonym wzgórzu herb przedstawia srebrne – lub białe – miasto z trzema wieżami, symbolizującymi twierdzę na wzgórzu Gradec, zielone wzgórze symbolizujące Grič oraz otwartą złotą bramę odzwierciedlającą gościnność i gotowość mieszkańców Zagrzebia do przyjęcia każdego gościa. Dodatkowe symbole – złota sześcioramienna gwiazda przypominająca starosłowiańską boginię piękności Ładę oraz srebrny półksiężyc będący znakiem boga Lelja, opiekuna miłości.
Kolory niebieski w połączeniu ze srebrem i bielą symbolizują wniebowstąpienie Najświętszej Marii Panny – podkreślając spotkanie tego, co niebieskie, z tym, co ziemskie, co sprawiło, że herb stał się podstawą oficjalnej tożsamości miasta, potwierdzonej w 1999 roku.
Nowa tożsamość – wolność i kontrowersje
Niedawno zaprezentowano nagrodzony pierwszą nagrodą projekt koncepcyjny nowej identyfikacji wizualnej miasta Zagrzeb, oparty na koncepcji „Wolny człowiek w wolnym mieście”. Projekt ten, stworzony przez Borisa Maleševića, Katję Malešević, Feđę Vukića i współpracowników, ma wyrażać tożsamość Zagrzebia jako miasta otwartego, radosnego i dumnego. Hasło „Zagrzeb, kocham cię!” Ma to być silny wyraz miłości, dumy, szczęścia i więzi, jaką obywatele czują do swojego miasta.
W skład jury wchodzą: Ira Payer, Nina Bačun, Tom Dorresteijn, Luka Korlaet i Luka Thumm jednogłośnie wybrało zwycięskie rozwiązanie, stwierdzając, że stanowi ono strategicznie solidny fundament, który może rozwijać się wraz z miastem.
– Jury jednogłośnie uznało, że zwycięska praca jest rozwiązaniem, które po dalszym rozwoju będzie w stanie najdokładniej odpowiedzieć na potrzeby komunikacyjne miasta Zagrzeb. Koncepcja ta z powodzeniem równoważy przeszłość i teraźniejszość oraz umiejętnie tworzy pomost między komunikacją instytucjonalną a codziennym życiem miejskim. Praca jest przekonująca, graficznie prosta, ale nie płaska – charakteryzuje się warstwowością niezbędną dla długotrwałej i udanej identyfikacji miasta. Jednocześnie jest on wystarczająco sformalizowany, aby łatwo wpasować się w ramy instytucjonalne, wraz z oficjalnym herbem, z którym jest zgodny, wskazała Płatnik Ira, przewodniczący jury Wieczorna gazeta.
Jednak nowa identyfikacja wizualna wywołała wiele kontrowersji już od momentu jej ogłoszenia. Wielu krytyków zamieściło ostre komentarze w mediach społecznościowych. Choć projektanci twierdzą, że koncepcja łączy przeszłość z teraźniejszością, reakcje obywateli sprawiają wrażenie, że istnieje rozdźwięk między wizją twórczą a oczekiwaniami społeczności. Pozostaje pytanie, czy władze miasta podtrzymają swój wybór i czy uda im się zacieśnić więzi między nowoczesnym designem a tradycyjną symboliką, która od dawna definiuje tożsamość Zagrzebia.
Nowy wizerunek miasta Zagrzeb, choć pomyślany jako innowacyjny krok w kierunku modernizacji, budzi duże kontrowersje. Nasuwa się pytanie, czy władze miasta będą potrafiły przekonująco obronić swój wybór przed opinią publiczną.
Rozwój ten pokazuje, jak istotna dla spójności społeczności jest tożsamość miasta, wyrażona za pomocą symboli, a także jak trudnym zadaniem jest łączenie bogatej historii z potrzebami dynamicznej koncepcji życia miejskiego i współczesną komunikacją.
Jak podoba Ci się nowa identyfikacja wizualna miasta Zagrzeb?
