Jeśli zapytacie, czy w Chorwacji jest wulkan, większość zapewne odpowie, że Chorwacja nie jest krajem znanym z wulkanów i skieruje Was do sąsiednich Włoch. Ale tak naprawdę w Chorwacji znajdują się pozostałości starożytnego wulkanu.
Terytorium Gaveznica-Kameni Vrh niedaleko Lepoglavy została prawnie chroniona 18 marca 1998 r. jako szósty geologiczny pomnik przyrody w Chorwacji. Jest to miejsce, w którym znajduje się kamień półszlachetny - agat i jedyny zachowany kopalny wulkan w Chorwacji, który stanowi zabytek naukowy, edukacyjny i turystyczny. Najaktywniejsza była 22 miliony lat temu, a z biegiem czasu jej stożek został obmyty przez różne morza, które pojawiały się i znikały w historii geologicznej tej części planety.

Gaveznica - Kameni Vrh to nie tylko kopalny wulkan, ale także stanowisko archeologiczne, na szczycie którego odkryto pozostałości prehistorycznej osady z późnej epoki brązu.
- W zagłębieniach i pęknięciach andezytu powstałej na tym obszarze skały wulkanicznej powstały agaty Lepoglava około 20 milionów lat temu. Aby wytworzyć agat, potrzeba 1000 lat osadzania się minerałów kwarcowych warstwa po warstwie z roztworów mineralnych we zagłębieniach skały. Agat to kamień półszlachetny o składzie chemicznym kwarcu i dwutlenku krzemu, a swoją nazwę wziął od miejsca, w którym po raz pierwszy został znaleziony w pobliżu rzeki Dirillo (rzeka Achata) na Sycylii. notatka z Organizacje turystyczne miasta Lepoglava.
Oprócz zwiedzania obiektu przygotowano także warsztaty dla dzieci – płukanie złota, wykonanie własnej pocztówki z wulkanem oraz oglądanie skał i minerałów pod mikroskopem.

„Komin” wulkanu został odkopany w wyniku eksploatacji skał wulkanicznych
W przeszłości geologicznej w północno-zachodniej Chorwacji istniało kilka faz wulkanicznych, a skały powstałe w wyniku ich działalności uległy w większości erozji, przeniesieniu tektonicznemu lub pokryte młodszymi osadami.
Wyjątkiem jest kopalny wulkan Gaveznica – Kameni vrh w Lepoglavie, gdzie więźniowie Lepoglava przez prawie pół wieku wydobywali skałę wulkaniczną, tzw. andezyt hipersteniczny, bardzo twardy i odpowiedni na nawierzchnie drogowe. Eksploatacja skał wulkanicznych odsłoniła sam „komin” wulkanu, co spowodowało powstanie głębokiego osuwiska opadającego w stronę krateru wulkanu – podaje strony internetowe Instytucje publiczne Natura do zarządzania chronionymi częściami przyrody powiatu Varaždin.

Dawnemu kamieniołomowi nadano szczególną uwagę ze względu na odkrycie kamieni półszlachetnych (agat, opal, chalcedon). W końcowej fazie aktywności wulkanicznej na skale wulkanu wystąpiły efekty hydrotermalne, w wyniku których pojawiły się kamienie półszlachetne.
Nawiasem mówiąc, odwiedził Gaveznicę – Kameni vrh już w 1936 roku i opisał ją Stjepana Vukovicia. Na samym szczycie dawnego wzgórza odkryto pozostałości prehistorycznej osady z późnej epoki brązu.